Son yıllarda artış içerisinde olan kronolojik yaşlanma, insan hastalıkları için en büyük risk faktörünü oluşturmaktadır. Yaşlanma ve yaşa bağlı patolojileri temelde farmakolojik, diyet ve genetik olarak sınıflandırılan müdahalelerin etkilediği bilinmektedir ancak bu müdahalelerin ortak gen ve moleküler mekanizmaları belirsizliğini korumaktadır. Yaşlanma oldukça karmaşık ve çok faktörlü bir süreç olduğundan öncellikle farmakolojik, diyet ve genetik modellerin meta-analizinin yapıldığı kapsamlı bir transkriptomiks çalışması ile bu modellerin ortak genleri tayin edilmiştir. Daha sonra bu genleri hedefleyen hedef moleküller, uzun soluklu klasik ilaç çalışmalarına karşı zaman ve maliyet açısından ciddi avantaj sağlayan ilaç yeniden konumlandırma tekniğinden faydalanarak belirlenmiştir. Bu analiz sonucu en yüksek skoru alan hedef moleküller arasında antioksidan molekül, hipertansiyon ilacı ve mTOR inhibitörleri olduğu bulunmuştur (1). Bu moleküllerin deneysel doğrulaması in vivo fare çalışmalarına ek olarak senesant insan fibroblastları ve hızlanmış yaşlanma hastalığı olan progeria iPSC hücreleri ile sağlanmaktadır. Senoterapötik ilaçların klinik çalışmalarda dikkat çekmesi sebebi ile aday ilaçların hücresel senesans üzerindeki potansiyel etkisi ölçülmektedir. Bunlara ek olarak, yaşlanmanın daha ileri mekanizmalarını ve rejeneratif kapasitelerini tayin etmek üzere ayrıca uzun ömürlülüğe sahip özel modeller ile omiks düzeyde çalışmalar yapılmaktadır (2). Yapılan tüm bu çalışmalar neticesinde, yaşlanmaya karşı hedef alınabilecek gen ve moleküler mekanizmalar belirlenmekte ve yaşlanma ile ilgili patolojilerin hedef alındığı ilaç çalışmalarının daha ileri validasyonlar ile kliniğe katkı sunması hedeflenmektedir.  
1-Tyshkovskiy A, Bozaykut P, Borodinova AA, Gerashchenko MV, Ables GP, Garratt M, Khaitovich P, Clish CB, Miller RA, Gladyshev VN. Identification and Application of Gene Expression Signatures Associated with Lifespan Extension. Cell Metabolism, (2019); 30(3): 573-593.
 
2-Inci N, Akyildiz EO, Bulbul A, Turanli ET, Akgul E, Baykal AT, Colak F, Bozaykut P. JAK signaling and inflammatory phenotype during cellular senescence in blind mole rats: the reflection of being long-lived and cancer-resistant